Międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez prof. Uwe Fritza i prof. Christiana Kehlmaiera z Naturmuseum Senckenberg, drugiego co do wielkości muzeum historii naturalnej w Niemczech, dokonał niezwykłego odkrycia. W sycylijskiej jaskini Zubbio di Cozzo San Pietro uczeni odkryli kości gigantycznego żółwia należącego do gatunku Solitudo sicula, które pochodzą sprzed 12 500 lat.
Skamieniałości zwierzęcia są znacznie młodsze niż inne szczątki żółwi olbrzymich z wysp Morza Śródziemnego, które mają co najmniej 195 000 lat. To odkrycie zmienia nasze postrzeganie obecności żółwi olbrzymich w Europie. Do zniknięcia tych gadów ze Starego Kontynentu prawdopodobnie przyczynili się ludzie.
Żółwie olbrzymie dość długo panowały w Europie
Według badaczy odwiedzających Zubbio di Cozzo San Pietro, jest to niezwykłe stanowisko archeologiczne. Pod wieloma względami unikatowe i wyróżniające się od innych.
Prof. Uwe Fritz mówi:
To był łut szczęścia, że wśród znalezisk trafiliśmy na nienaruszoną kość udową. Ze względu na swoją stabilność, kości udowe należą do najczęstszych i najlepiej zachowanych szczątków dużych żółwi kopalnych. Są one ważną wskazówką co do tego, o jaki gatunek chodzi.
Naukowcy natychmiastowo zaczęli porównywać znalezione kości udowe ze znanymi gatunkami żółwi, co pozwoliło określić wielkość zwierzęcia. Gatunek znaleziony na Sycylii miał karapaks o długości 50-60 cm, był więc trzy razy większy od żółwi greckich (Testudo hermanni), które do dziś występują na Sycylii, ale jednocześnie znacznie mniejszy od współczesnych żółwi słoniowych z Galapagos.
Kształt kości udowej sycylijskiego żółwia olbrzymiego różni się znacznie od kształtu kości wszystkich żyjących dziś żółwi i od większości gatunków kopalnych. Bardzo podobne kości znane są jednak z innych szczątków żółwi olbrzymich z rejonu Morza Śródziemnego, które wyginęły już wcześniej.
Prof. Massimo Delfino z Uniwersytetu w Turynie, główny autor odkrycia, mówi:
Stwierdzamy, że te gatunki z regionu śródziemnomorskiego reprezentują linię ewolucyjną, która obecnie całkowicie wyginęła. Są one tak różne od wszystkich innych żółwi, że można je uznać za odrębny rodzaj Solitudo. Nowo odkryty sycylijski gatunek Solitudo sicula jest przedstawicielem tego rodzaju, który przetrwał najdłużej i mógł być upolowany i zjedzony przez paleolitycznych ludzi.
Czy polowanie przez ludzi rzeczywiście przyczyniło się do wyginięcia sycylijskiego żółwia olbrzymiego, nie wiadomo.
Prof. Fritz podsumowuje:
Kiedy patrzę na globalne wzorce wydarzeń związanych z wymieraniem, wydaje się rozsądne założenie, że ludzie odegrali jakąś rolę. Upadek stosunkowo dużych i łatwo polujących gatunków często następował wraz z rozprzestrzenianiem się współczesnych ludzi – i Sycylia prawdopodobnie nie jest pod tym względem wyjątkiem.